Làm sao biết là mình đang "CHẤP"?

[Thanh Như]

Thầy có dạy chúng con về "thước đo người tu", nhưng con thấy qua sinh hoạt ở các chùa, hay qua sự giao tiếp của Phật tử với nhau, con thấy người ta thường dùng sự "CHẤP" hay "KHÔNG CHẤP" để dùng làm thước đo cho sự tu tập của họ.
Con thường nghe những câu như là: "Bà A đi chùa lâu năm mà còn chấp vào cái ngã của mình!" hay: "Ông B nói là tu giỏi lắm mà còn chấp vào cái Pháp danh, gọi Pháp danh thì thích, còn gọi thế danh thì không thích!" v.v...
Có lúc con nghe 2, 3 người cải nhau trong chùa: "Anh nói như vậy là anh chấp!"
Người kia nói: "Tôi không chấp! Anh mới là người đang chấp vào cái đó!".
Thường người ta không thấy mình đang chấp mà chỉ thấy người khác chấp.
Như vậy, là một Phật tử tu tập đúng đắn làm sao để mình nhận ra là mình đang chấp vào một cái gì, hay một sự việc gì???

[Dich]

Khi mình còn thấy bực tức, không vui trong giao tiếp là chắc chắn là mình còn đang chấp.

[Thanh Ý]

Theo Thanh Ý nghĩ thì khi nào mình cứ thấy là mình đúng, còn người kia sai, thì là mình đang chấp 100%.
Thường thì không ai chịu nhận là mình sai hết, cho nên mới có chiến tranh.

[thanhan]

Con kính chào thầy,chào các anh các chị.
Theo cá nhân con thì có 2 trường hợp:
1- Trong cuộc đối thoại,không có cái tôi (ngã) ở trong đó,cho dù người kia có dán cho mình cái nhãn là chấp,thì mình vui vẽ chuyển đổi bằng cách:
- Nói bằng một giọng nhỏ nhẹ,giải thích,làm cho người đối thoại với mình hết còn giận dử và cũng chuyển đổi cách suy nghĩ của họ.
- Cười cười nhỏ nhẹ nhưng thái độ không sợ ( bi,Chí ,Dũng)
2-Trong cuộc đối thoại mà có cái tôi(ngã),thì cho dù mình nói là mình không có chấp nhưng thật sự là mình đã chấp rồi. Mình thử tự hỏi mình,lúc đó thấy trong người mình như thế nào,có đang bị tức không? Có đang suy nghĩ lại những câu nói của người vừa nói chuyện không,có thấy trong người mình đang có một cái cục tức đang ở trước ngực không? Nếu có như vậy thì mình phải tự đặc câu hỏi cho mình,tại sao mình lại bị như vậy,quay lại hỏi ngược lại mình. Hãy kiểm soát lại mình,mọi lúc mọi nơi. Thanh Ân

[thanhluong]

TL cũng xin góp vài ý kiến nhỏ trong câu hỏi "làm sao biết mình đang chấp ?" .
Chấp thì có nhiều thứ chấp :
- Chấp thường
- Chấp đoạn
- Chấp Ngã
- Chấp pháp
......
Ở đây chắc là chúng ta chỉ nói về chấp NGÃ , cái bệnh mà nó làm mình khổ không kém những bệnh khác về thân .

Người mà chấp nhiều thì cái " vòng xung quanh mình cảm thấy bị đụng " rất lớn , người ta nói ở mãi tít đàng xa mà mình đã cảm thấy "đỏ mặt , tía tai, xụ mặt , nổi sùng " v.v .
Người chấp càng ít thì cái vòng bị đụng càng nhỏ dần , có khi người ta nói mình mà mình cũng không biết , cứ ngơ ngơ như nghe người ta đang nói về một nguời nào khác (hạnh phúc thay !!!) .
Để biết mình có chấp hay không , theo tl thì chỉ có cách là thử = test .
Để thử thì có thể : hoặc là bằng " Muskeltest " , thưa Thầy, cái này con phải hỏi lại Thầy có đúng không ạ !!! hoặc là nhờ một người nào đó bất thình lình chê bai cái Ngã hay Ngã sở của mình xem sao .
Muskeltest thì tay sẽ xịu xuống liền nêú bị chê đúng vào " cái điểm mà đối với mình là quan trọng ".
Còn cách thứ nhì thì các Anh Chị cứ nhờ ai đó bất thình lình chê bai cái tác phẩm (ngã sở ) của mình hay ý kiến nào đó của mình thử coi ....
tới đây thì tl cũng hết ý, xin các anh chị đóng góp thêm .

tl

**Có những người nghĩ chết là hết, không còn gì cả, đó là chấp đoạn.
**Có những người nghĩ sau khi chết, mình sẽ còn hoài trong cõi âm hoặc lên thiên đàng hoặc xuống địa ngục, nếu là người nam thì sẽ mãi là người nam, nếu là người nữ thì sẽ vĩnh viễn là người nữ, nếu là vua thì sẽ là vua, nếu là thường dân thì sẽ mãi là thường dân, v.v... lúc sống là cái gì thì sau khi chết sẽ vĩnh viễn là cái đó không thay đổi, đó là chấp thường.

(** trích trong bài Ai chết , sách Dòng Đời Vô Tận của Thầy )

[thanh văn]

Kính bạch Thầy,
Các bạn thân mến,

Con đọc lại những ý kiến của các bạn về đề tài CHẤP, con xin được đóng góp thêm một chút theo sự học hỏi và hiểu biết nông cạn của con. Đầu óc con rất giản dị, ít suy luận sâu xa và không thích 'rắc rối cuộc đời' nên con chỉ nhớ và nghĩ như sau:

- Ngày nào mà mình chưa chứng thánh quả A La Hán thì ngày đó mình chưa chứng Vô Ngã.
- Nếu chưa chứng Vô Ngã thì còn Ngã và Ngã Sở.
- Tất cả chúng ta, chưa ai chứng A La Hán, nên đều còn Ngã và Ngã Sở.
- Từ đó cho thấy rằng tất cả chúng ta đều còn CHẤP NGÃ và CHẤP NGÃ SỞ, không cần phải thắc mắc.

Vì vậy, trong việc tu tập, mình nên cố gắng:
- Tránh không nói hay làm điều gì tổn thương đến cái NGÃ hay NGÃ SỞ của người khác. Nếu lở thì "..dù mình có đúng 300%, mình cũng nên xin lỗi..." (lời Thầy dạy). Đây cũng là 'một công hai chuyện' vì mình có dịp để hạ cái NGÃ của mình. Mình không nên làm người ta giận rồi nói người ta chấp ngã (người ta chưa là A La Hán).
- Khi mình bị người khác nói hay làm mình cảm thấy bị tổn thương thì cố gắng Quán Vô Ngã và những bài Quán Chiếu của Thầy dạy (Ba Cái Ảo...) để buông xả và tập bào mòn cái NGÃ của mình.
- Còn khi nghe người khác cải nhau, người nầy chấp, người kia chấp mà mình không khuyên giải được thì thôi, rán niệm chú 'MacKeNo', giử tâm bình thản.

Trên đây là những điều con suy nghĩ và cố gắng tu tập. Con còn chấp nhiều lắm và cũng hay nói năng vô ý làm phiền lòng người khác, nhưng con may mắn có Thầy và các bạn nên cũng 'bớt bịnh' nhiều nhiều!!.

Con kính xin Thầy và các bạn chỉ dạy cho những thiếu sót và sai lầm của con.
DT

[thanhan]

Con kính chào thầy,em chào các anh các chị.
Con đọc bài của chị Diệu Thới thấy hay cho nên con có vài lời muốn tiếp với chị về tu cái Ngã. Mong thầy cho phép .
Chào chị,em cũng có vài kinh nghiệm nhỏ muốn chia sẽ cùng chị. Nếu chị sống 1 mình thì chị tự cho cái Ngã của chị là 100% thì không sao cả. Sau khi chị có chồng chị chia đều với chồng chị 50% cái Ngã, thì cái Ngã của chị nó hơi nhỏ lại đi và chị có con chị cứ chia đều cái Ngã của chị cho con chị nữa thì cái Ngã của chị nó càng nhỏ nữa. Như vậy cái Ngã càng nhỏ thì chị càng dể thương. Đi đến đâu chị cũng chia đều cái Ngã cho mọi người thì ai cũng quý mến chị,cái Ngã mình càng nhỏ thì trong gia đình cũng ít chiến tranh,thân tâm mình dể chiệu,nhẹ nhàng hơn.Thường người luôn cho mình là đúng thì Ngã càng lớn mà Ngã càng lớn thì ít Hoà đồng được với mọi người ,càng khổ nhiều thôi. Em tu cũng không hơn gì chị đâu, nhưng mình cứ tu từ nhỏ đến lớn cho nó chắc ăn. Cái gì mà làm cho chị thấy nhẹ nhàng an lạc là vui quá rồi . Em Thanh Ân"

[Từ Lương]

Thầy có dạy chúng con về "thước đo người tu", nhưng con thấy qua sinh hoạt ở các chùa, hay qua sự giao tiếp của Phật tử với nhau, con thấy người ta thường dùng sự "CHẤP" hay "KHÔNG CHẤP" để dùng làm thước đo cho sự tu tập của họ.
Con thường nghe những câu như là: "Bà A đi chùa lâu năm mà còn chấp vào cái ngã của mình!" hay: "Ông B nói là tu giỏi lắm mà còn chấp vào cái Pháp danh, gọi Pháp danh thì thích, còn gọi thế danh thì không thích!" v.v...
Có lúc con nghe 2, 3 người cải nhau trong chùa: "Anh nói như vậy là anh chấp!"
Người kia nói: "Tôi không chấp! Anh mới là người đang chấp vào cái đó!".
Thường người ta không thấy mình đang chấp mà chỉ thấy người khác chấp.
Như vậy, là một Phật tử tu tập đúng đắn làm sao để mình nhận ra là mình đang chấp vào một cái gì, hay một sự việc gì???

[b]
Cô Thanh Như ơi, câu hỏi hay quá !
Như Cô đã biết, Thầy dạy rằng Ý-Tình-Thân liên quan chặt chẽ với nhau. Vậy khi cái Ý và Tình chúng nó CHẤP thì mình sẽ dùng cái Thân để làm nhiệt kế, đo lường sự Chấp trước của nó. Bởi vì chắc chắn 1 điều là sự chấp phải thể hiện qua Thân.
Có nhiều dụng cụ trên Thân để đo lường: hơi thở, cảm giác (cảm thọ) và vi tế hơn nữa là sự hoạt động của các cơ bắp (nhất là các cơ bắp vi tế như cơ mắt, cơ trán, cơ thái dương, cơ bụng, cơ bao tử, và vi tế hơn nữa là các cơ bên trong hay toàn thân nói chung).
Cô cứ thử khi gặp một vấn đề gì đó, dù là lạc hay ưu, Cô sẽ có những co thắt các cơ bắp tỉ lệ thuận với cường độ của sự Chấp (nhíu mày, co thắt hai bên thái dương, hơi thở mất tự nhiên, co thắt cơ bụng,...). Khi nào đứng trước sự việc với một tâm xả, lúc đó các cơ bắp cũng sẽ thư giản tỉ lệ thuận với sự xả này.
Phương pháp này trở nên rất rõ ràng đối với những người đã kinh nghiệm qua thiền quán cảm thọ. Đối với riêng con thì đây là một cách quan sát rất hữu hiệu khi mình ĐANG chấp. Và cũng là cách thức thực tập tâm xả. Còn khi cái Chấp hay đối tượng của nó trôi qua rồi thì mình chỉ còn mỗi 1 việc là "rút kinh nghiệm" cho lần sau mà thôi, hì hì ...
Vài dòng chia sẻ với Cô,...
con Từ Lương

[Thanh Như]

Adida Phật!
Kính bạch Thầy!
Kính thưa các anh chị kính mến! Cùng Từ Lương!
TN cám ơn tất cả các anh các chị, và Từ Lương đã nhiệt tình giải thích cho TN về đề tài nầy, về cái CHẤP.
Nhờ vào sự giải thích của mọi người, nhất là cái thước đo của Từ Lương rất chính xác để giúp cho TN làm sao biết được mình đang chấp khi tiếp xúc với người khác.

Khi nói đến chữ CHẤP người ta thường nghĩ đó là việc sai lầm, và thường thì nó xãy ra khi ta có giao tiếp với người khác. Nhưng TN lại thấy có khi một việc ta làm cho bản thân ta (khi không giao tiếp với ai cả), ta đã chấp mà ta không hay, đến khi có người chỉ ra là ta đã CHẤP thì ta mới biết. Vả lại có những cái CHẤP là ích lợi chứ không phải sai lầm.

Thí dụ như:
"Một vị Tu sĩ Phật giáo trẻ, ngoài việc lo công phu tu hành hằng ngày, ông ta còn đi học ở đại học để lấy được những bằng cấp như Tâm lý học Thần học, khoa học về Tâm Linh, v.v... Khi cố công theo đuổi việc học, ông không hề biết ông đang CHẤP chặc vào cái tư tưởng là muốn có thêm kiến thức và bằng cấp của người đời, trong khi nhiệm vụ của một tu sĩ Phật Giáo là phải lo tu hành, trau giồi kiến thức về Phật học để giải thoát cho bản thân mình và giúp Phật tử xung quanh ông giải thoát khỏi phiền não của đời sống hiện tại và đi xa hơn nữa là giải thoát khỏi sanh tử luân hồi.
Vị Tu Sĩ ấy sẽ không bao giờ biết là ông đang CHẤP vào những thứ mà ông đang theo đuổi, chỉ trừ khi có người chỉ ra cho ông, ông mới thấy được. Và những gì ông theo đuổi, theo học, đứng ở cương vị của người đời để mà nhìn thì chẳng có gì sái quấy cả, mà trái lại còn là một việc đáng làm, đáng học nữa. Vì khi ông có những bằng cấp đó, tự nhiên bản thân ông sẽ được Phật tử coi trọng hơn khi người ta nói với nhau là "Thầy là Master về Tâm lý học đó!", hay "Thầy giỏi lắm! Thầy là Psychologist đó!"

Qua thí dụ trên, TN thắc mắc:
1/ Khi ta đang làm hay đang dự định làm một việc gì làm sao ta biết là mình đang chấp?
TN không biết trả lời cho câu hỏi nầy.
2/ Cái CHẤP có phải lúc nào cũng xấu và ta nên loại bỏ nó hay không?

TN có suy nghĩ về câu hỏi thứ 2 như sau:
Có 2 loại CHẤP: CHẤP THIỆN và CHẤP BẤT THIỆN.
Giống như Thầy đã dạy chúng ta về sự HAM MUỐN. Ham muốn chạy theo ngũ dục để thỏa mãn các giác quan, và nắm giữ làm của mình, đây là tham dục, thuộc loại BẤT THIỆN. Còn ham muốn tu hành từ bỏ dục lạc thế gian, kiểm soát các giác quan, thanh lọc tâm ý, đây là ham muốn chân chính, thuộc loại THIỆN.

TN thấy cái CHẤP nó cũng được nhận định tương tự như vậy:
Khi ta CHẤP vào một việc làm, một mục đích theo đuổi, hay một vấn đề nào đó mà nó dẫn ta đi đến việc làm thỏa mãn các giác quan, và nắm giữ làm của mình, đây là "THAM CHẤP", thuộc loại bất thiện. Còn cái CHẤP có thể giúp ta trong việc tu hành, từ bỏ dục lạc thế gian, kiểm soát các giác quan, thanh lọc tâm ý, thì đây là cái CHẤP CHÂN CHÍNH, thuộc loại thiện.

Kính bạch Thầy!
Con biết con đã thắc mắc nhiều vấn đề quá! Nhưng con thấy các anh chị, nhất là Từ Lương đã giải đáp cho câu hỏi nầy của con rất hay và thiết thực. Nên con muốn nêu vấn đề cuối cùng con thắc mắc về cái CHẤP để Thầy và các anh chị em có thể giúp con hiểu tận tường để trên con đường tu tập con không còn bị vướng mắc nữa.
Con xin đa tạ Thầy và các anh chị em.

[thanh nghiêm]

tn kính chào quí Đạo hữu.
tn cũng xin góp ý về vấn đề Chấp :
Chấp đi liền với Thủ (trong 12 Nhân Duyên) - vì chấp thủ mà có Tôi, Ta, có sinh tử luân hồi nên Đức Phật dạy Bố Thí là Pháp Độ đứng đầu vì Bố Thí để Xả.
Chúng Sinh: cho => nhận (vì chấp thủ) => sinh ngũ uẩn = luân hồi
Thánh, Phật: cho => xả (không Tôi, Ta) => Thức diệt = giải thoát

Ngày nào chúng ta còn là chúng sinh là còn chấp, nên chấp (thiện) hay chấp (bất thiện) không cái chấp nào được gọi là chân chánh. Nhất là khi làm (dù là làm việc thiện) mà thấy "có ta làm" là đã chấp.
Kinh Kim Cang cũng dạy nhiều Pháp tu với mục đích không chấp vào 4 tướng Ngã Nhân Chúng Sinh Thọ Giả.
Thanh Như có nói về ham muốn tu hành không phải là tham chấp, tn nghỉ nếu tinh tấn tu hành với tâm nguyện vãng sanh, giải thoát - thì đây đúng là không phải tham, cũng không phải chấp, mà là Dục (chanda) trong Tứ Như Ý Túc, là ước muốn thành tựu.

Một chút đóng góp với diễn đàn.
thanh nghiêm

[Sponsored content]